Υπογραμμένο πρωτότυπο της ιδρυτικής πράξης του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας
Επειδή η Ένωση Συντακτών Κύπρου, ο Σύνδεσμος Εκδοτών Κύπρου, και οι Ιδιοκτήτες Ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (εφεξής «οι φορείς»), δια κοινής απόφασης υπέγραψαν την 21η Μάϊου, 1997 την ιδρυτική Πράξη έγκρισης και αποδοχής του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας (εφεξής «ο Κώδικας)*, καθιδρύθηκε Επιτροπή Δεοντολογίας (εφεξής «η Επιτροπή») στην οποίας ανατέθηκε η ευθύνη της παρακολούθησης της εφαρμογής του Κώδικα.
Το παρόν Καταστατικό Λειτουργίας της Επιτροπής, βάσει του οποίου ρυθμίζεται η εύρυθμη λειτουργία της, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Κώδικα.
Η θητεία της Επιτροπής είναι τριετής.
Η Επιτροπή αποτελείται από δεκαεπτά (17) μέλη, περιλαμβανομένου του Προέδρου της. Τα μέλη της Επιτροπής θα πρέπει να είναι πρόσωπα υψηλής ηθικής στάθμης και εγνωσμένου κύρους.
Μέλος της Επιτροπής μπορεί να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο υποδειχθεί από τους φορείς, νοουμένου πως δεν έχει βρεθεί από την Επιτροπή μετά από καταγγελία, ότι έχει συστηματικά παραβεί τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, κατά τα τελευταία 6 χρόνια τουλάχιστον. Σε μια τέτοια περίπτωση, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής να αποφασίσει κατά πόσο θα κάνει αποδεχτή την αίτηση για να την προωθήσει στους φορείς προς τελική έγκριση.
Νοείται ότι ο αριθμός των μελών της Επιτροπής με την σύμφωνη γνώμη των φορέων, μπορεί να αυξομειώνεται, ανάλογα με την διαφοροποίηση του δημοσιογραφικού πεδίου ή/και λόγω ενδεχόμενης αλλαγής στον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας στο μέλλον. Κάτι τέτοιο θα γίνεται με σύσταση της επιτροπής και τη σύμφωνη γνώμη των φορέων.
Δώδεκα από τα μέλη της Επιτροπής διορίζονται ως ακολούθως:
Στην πρώτη της συνεδρίαση η Επιτροπή καταρτίζεται σε σώμα ως εξής:
Όλα τα μέλη πρέπει :
i) Να μελετούν επισταμένα το θεματολόγιο των συνεδριάσεων της Επιτροπής.
ii) Να μελετούν και να γνωρίζουν άριστα το Κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας
iii) Να παρευρίσκονται στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, εκτός σε περιπτώσεις σοβαρού κωλύματος.
iv) Να συμβάλουν με τις εισηγήσεις και απόψεις τους στη πρόοδο και ανάπτυξη των εργασιών της Επιτροπής.
v) Νοείται ότι όλα τα μέλη θα πρέπει να τα διέπει το πνεύμα της εχεμύθειας.
i) Ο Πρόεδρος συγκαλεί τις συνεδριάσεις της ολομέλειας και σε συνεννόηση με το Γραμματέα της Επιτροπής αποστέλλουν το θεματολόγιο της συνεδρίασης στα υπόλοιπα μέλη.
ii) Υπογράφει όλη την αλληλογραφία της Επιτροπής.
iii) Προεδρεύει και κατευθύνει τη συζήτηση της ολομέλειας της επιτροπής.
iv) Υπογράφει μαζί με τον Οικονομικό Υπεύθυνο τις επιταγές που εκδίδει η επιτροπή.
v) Εκπροσωπεί την Επιτροπή σε όλες τις επίσημες εκδηλώσεις, εκτός αν ο ίδιος αποφασίσει διαφορετικά και υποδείξει άλλο μέλος της Επιτροπής που θα εκπροσωπήσει το σώμα.
Ο Αντιπρόεδρος αντικαθιστά τον Πρόεδρο σε περίπτωση προσωρινής απουσίας του και εκπληρώνει όλα του τα καθήκοντα.
Νοείται ότι σε περίπτωση απουσίας και των δύο, Προέδρου και Αντιπροέδρου, τους αντικαθιστά ο Γραμματέας της επιτροπής.
i) Διεκπεραιώνει όλη την αλληλογραφία της Επιτροπής.
ii) Ετοιμάζει σε συνεργασία με τον Πρόεδρο την ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων.
iii) Έχει την ευθύνη για την τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων, τα οποία κοινοποιεί στα μέλη.
iv) Καλεί τους ενδιαφερόμενους, καταγγέλλοντες και καθ’ ων το παράπονο, σε συνάντηση με την Επιτροπή ή υποεπιτροπή για να εκθέσουν τις απόψεις τους, ή σε περιπτώσεις που δεν χρειάζεται η παρουσία τους ζητά τις θέσεις τους γραπτώς.
v) Παρακολουθεί την εφαρμογή των αποφάσεων της Επιτροπής, από τα Μέσα για τα οποία η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση.
vi) Διατηρεί ενήμερη την επίσημη ιστοσελίδα της Επιτροπής καθώς και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που η Επιτροπή διαθέτει.
vii) Παρακολουθεί τις διεθνείς και τοπικές εξελίξεις στον τομέα της Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και ενημερώνει με ειδικά σημειώματα τα μέλη της Επιτροπής.
i) Έχει την ευθύνη παρακολούθησης και ελέγχου των οικονομικών της Επιτροπής.
ii) Ενημερώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα την Επιτροπή για την πορεία των οικονομικών της.
iii) Υπογράφει μαζί με τον Πρόεδρο ή άλλο από τα υπόλοιπα 3 μέλη που έχουν δικαίωμα υπογραφής, τις επιταγές της επιτροπής
iv) Σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και τον Γραμματέα προχωρεί στις αναγκαίες πληρωμές για την ομαλή λειτουργία της Επιτροπής.
v) Διατηρεί βιβλίο εσόδων και εξόδων, πλήρως ενημερωμένο, ανά πάσα στιγμή.
vi) Διατηρεί αρχείο αποδείξεων και τιμολογίων για κάθε συναλλαγή που γίνεται
vii) Συνεργάζεται με το ελεγκτικό γραφείο για την ετοιμασία της ετήσιας οικονομικής έκθεσης.
Η θέση του Προέδρου, του Αντιπροέδρου, ή μέλους της Επιτροπής παραμένει χωρίς φορέα με το θάνατο, την παραίτηση, την καταδίκη για αδίκημα που ενέχει δόλο, ή για λόγους σωματικής ή διανοητικής ανικανότητας.
Στην περίπτωση που μέλος της επιτροπής καταδικαστεί από δικαστήριο ως ανωτέρω, απομακρύνεται με απόφαση της Επιτροπής από την θέση του, την οποία καταλαμβάνει νέο μέλος που θα υποδειχθεί από τον φορέα που είχε υποδείξει το μέλος που απομακρύνθηκε.
Εάν ένα μέλος της Επιτροπής απουσιάσει από τέσσερις (4) συνεχείς συνεδρίες ή δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του, η Επιτροπή δύναται με σχετική απόφασή της να ζητήσει την αντικατάστασή του με βάση τον Κώδικα.
Η Επιτροπή δύναται να λάβει διαδικαστικές και άλλες αποφάσεις μόνο αν παρίστανται, τουλάχιστον ο Πρόεδρος, ή στην απουσία του ο Αντιπρόεδρος και οκτώ από τα μέλη της.
Η Επιτροπή συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τα θέματα που έχει προς συζήτηση, έχοντας πάντα ως στόχο την έγκαιρη διερεύνηση των καταγγελιών που τίθενται ενώπιον της.
Παραβίαση του Κώδικα διαπιστώνεται με απόφαση της Επιτροπής που λαμβάνεται με πλειοψηφία 50% συν μια ψήφο, από το σύνολο των παρευρισκομένων μελών της Επιτροπής, νοουμένου ότι υπάρχει απαρτία, όπως αυτή καθορίζεται από το Καταστατικό Λειτουργίας της Επιτροπής
Ο καθ’ ου το παράπονο ή το καθ’ ου το παράπονο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης δικαιούται να παρίσταται ή ν' αντιπροσωπεύεται στην ενώπιον της Επιτροπής διαδικασία ή ενώπιον Υποεπιτροπής που συνέρχεται προς τούτο και του δίδεται κάθε δυνατή ευκαιρία να ακουσθεί και να δώσει εξηγήσεις. Νοείται ότι η ειδοποίηση για να παρευρεθεί στη συνεδρίαση της Επιτροπής ή της Υποεπιτροπής θα δίδεται έγκαιρα στους ενδιαφερόμενους.
Η Επιτροπή θεσπίζει κανόνες διαδικασίας, οι οποίοι ισχύουν από της γνωστοποιήσεως τους στους φορείς που απαρτίζουν την Επιτροπή.
Δίδει επίσης, κατά την κρίση της εξειδικευμένες ερμηνευτικές καθοδηγητικές γραμμές εντός του πνεύματος του Κώδικα, οι οποίες αποτελούν μέρος του Κώδικα.
Η Επιτροπή δέχεται, επιλαμβάνεται και αποφασίζει επί παραπόνων από φυσικά ή νομικά πρόσωπα για κατ’ ισχυρισμό παραβιάσεις του Κώδικα από Λειτουργό η/και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, περιλαμβανομένων των διαδικτυακών εκδόσεων με οπτικο-ακουστικό περιεχόμενο.
Κατ’ εξαίρεση, η Επιτροπή δύναται να επιληφθεί αυτεπαγγέλτως συγκεκριμένης περιπτώσεως που δυνατό να συνιστά παραβίαση προνοιών του Κώδικα, λόγω της σημασίας και της σοβαρότητάς της.
Επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής να αποφασίσει κατά πόσο θα επιληφθεί παραπόνου, που αποτελεί αντικείμενο διαδικασίας ενώπιον Δικαστηρίου ή άλλου δικαιοδοτικού οργάνου.
Επιδίωξη της Επιτροπής είναι η διευθέτηση, το συντομότερο δυνατό, οιασδήποτε διαφοράς που δυνατό να ενέχει ουσιαστική παράβαση των κανόνων του παρόντα Κώδικα. Εάν δεν επιτευχθεί διευθέτηση, η Επιτροπή εξετάζει το παράπονο και αποφασίζει κατά πόσο παραβιάστηκε ο Κώδικας.
Η Επιτροπή λειτουργεί στη βάση της αυτορρύθμισης και ως εκ τούτου δεν επιβάλει οποιαδήποτε ποινή και δεν επιδικάζει αποζημιώσεις.
Οι αποφάσεις και τα πορίσματα της Επιτροπής δημοσιοποιούνται.
Το καθ’ ου η απόφαση μέλος των Μ.Μ.Ε. υποχρεούται να δημοσιοποιήσει τη σχετική απόφαση της Επιτροπής και να προβεί στις αναγκαίες θεραπείες που αποφασίζει η Επιτροπή.
Τα λειτουργικά και άλλα συναφή έξοδα της Επιτροπής καλύπτονται:
Το παρόν καταστατικό δύναται να τροποποιείται ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες της Επιτροπής μετά από έγκριση του 75% των μελών της και εξασφάλιση έγκρισης από τους φορείς
Τον Κώδικα προσυπέγραψε στις 4 Μαΐου, 2016 και ο Κυπριακός Οργανισμός Εκδοτών Διαδικτύου ΚΟΕΔ, ο οποίος δια της πράξης υπογραφής θεωρείται ως εις των φορέων.